Instalacja elektryczna. Wybieramy właściwy kabel Cz. I

Dla każdego instalatora, zawodowego czy amatora prawidłowe wykonanie instalacji elektrycznej jest jednym z kluczowych zagadnień. W celu jej wykonania podstawą działania jest wybór odpowiedniego sprzętu. Oczywiście nie mówimy tutaj o wyposażeniu narzędziowym, naszą uwagę skupia raczej wybór odpowiedniego okablowania. Wbrew pozorom ich szeroki wybór podyktowany jest różnicami w rodzajach instalacji i powinien być dobrany indywidualnie. Istnieje szereg wytycznych, które w specjalistyczny sposób określają wytyczne doboru przewodu pod kątem kilku zależności technicznych.

Prawidłowy wybór kabla jest o tyle istotny, gdyż dobrany „na oko” może doprowadzić do wielu zagrożeń takich, jak spięcia elektryczne wywołujące pożar. W zależności od rodzaju instalacji norma PN-IEC wskazuje 6 czynników, którymi należy się kierować podczas wyboru okablowania systemu. Są to

1. Długotrwała obciążalność prądowa przewodu
2. Wytrzymałość mechaniczna przewodów elektrycznych
3. Dopuszczalne maksymalne spadki napięcia w instalacji
4. Dopuszczalny prąd w warunkach zwarcia instalacji elektrycznej
5. Przeciążliwość prądowa przewodu
6. Rodzaj ochrony przeciw-porażeniowej

Długotrwała dopuszczalna obciążalność przewodu

Jeżeli nie wiesz jaki kabel będzie odpowiedni dla Twojej instalacji warto zajrzeć do norm, które w jasny sposób regulują wszelkie zawiłości w tej tematyce (zeszyt 523 normy PN-IEC 60364). Podstawowe kryterium doboru kabla pod względem dopuszczalnej obciążalności przewodów dotyczy ich ułożenia w instalacji elektrycznej. Jak wskazują normy kable mogą zostać ułożone w obwodzie na 8 różnych sposobów (oznaczono je literami alfabetu A-G). Kolejne tabele zaprezentowane w ww. zeszycie norm zestawiają ze sobą długotrwałe dopuszczalne obciążalności prądowe dla przewodów o izolacji polwinitowej (izolacje powszechnie wykorzystywane w instalacjach elektrycznych). Zestawienie zaprezentowane w tabeli dopuszcza jednoczesne obciążenia przewodów trójfazowych. Jeżeli nasza instalacja przewiduje dopuszczenie 4 żyły należy jej dopuszczalne obciążenie wyliczyć na podstawie wzoru.

Dodatkowo pamiętać należy o tym, iż obciążenie przewodu zależne jest nie tylko od wartości przewodzonego prądu, ale i temperatury pracy przewodu, zarówno pod względem wydzielanej temperatury, jak i warunków zewnętrznych oddziałujących na kabel lub osłonę, w której się znajduje. W praktyce wybór kabla do tej samej instalacji będzie inny w strefie klimatycznej umiarkowanej, gdzie średnia temperatura zewnętrzna wynosi około 20 stopni, a inny w strefie równikowej gdzie tmepretaura w zależności od pory roku może być dwukrotnie wyższa.

Tabela zaprezentowana poniżej zawiera zestawienie maksymalnego obciążenia długotrwałego przewodów miedzianych dla średniej temperatury otoczenia 25 stopni. Tabela zawiera informacje dotyczące sposoby ułożenia kabli, ilości żył roboczych znajdujących się wewnątrz kabla, ich przekrój [mm2] oraz wartość obciążenia długotrwałego [A].

Oznaczenie		A1		A2		B1		B2		C		D		E		F		G
Układ ułożenia kabli		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.		Image may be NSFW. Clik here to view.
Opis ułożenia		A- układanie przewodów w ścianach termoizolacyjnych				B- układanie przewodów w rurkach lub listwach ochronnych w ścianie lub podłodze (instalacja podłogowa)				C-układanie przewodów na ścianie, suficie lub w korytkach montażowych		D-kable jednożyłowe lub wielożyłowe (w rurze) układane w ziemi		E-wielożyłowe przewody ułożone w powietrzu w odległości nie mniejszej niż 0.3 średnicy zewnętrznej przewodu-jednożyłowe przewody na lince nośnej lub przewody samonośne		F-jednożyłowe przewody ułożone w powietrzu, stykające się w odległości od ściany nie mniejszej niż średnica zewnętrzna przewodu-przewody umieszczone w korycie perforowanym w odległości od ściany nie mniejszej niż 0.3 średnicy przewodu-jednożyłowe przewody zawieszone na lince samonośnej		G-jednożyłowe przewody w powietrzu, nie stykające się, w odległości od ściany nie mniejszej niż średnica przewodu – przewody gołe lub izolowane zawieszone na izolatorach
		A1- jednożyłowy przewód umieszczony w rurce lub listwie ochronnej		A2- wielożyłowy przewód umieszczony w rurce lub listwie ochronnej-wielożyłowy przewód umieszczony bezpośrednio w warstwie ściany termoizolacyjnej		B1-jednożyłowe przewody ułożone horyzontalnie		B2- wielożyłowe przewody
Liczba żył		2	3	2	3	2	3	2	3	2	3	2	3	2	3	2	3	3	3
Przekrój żył [mm2]	1,5	15,5	14,5	15,5	14	18,5	16,5	17,5	16,2	21	18,5	22	19	23	19,5	nd	nd	nd	nd
	2,5	21	19	19,5	18,5	25	22	24	21	29	25	30	25	32	27	nd	nd	nd	nd
	4	28	25	27	24	34	30	32	29	38	34	40	34	42	36	nd	nd	nd	nd
	6	36	33	34	31	43	38	40	36	49	43	50	42	54	46	nd	nd	nd	nd
	10	49	45	46	41	60	53	55	49	67	60	65	53	74	64	nd	nd	nd	nd
	16	65	59	60	55	81	72	73	66	90	81	85	75	100	85	nd	nd	nd	nd
	25	85	77	80	72	107	94	95	85	119	102	108	90	126	107	139	121	155	138
	35	105	94	98	88	133	117	118	105	146	126	130	110	157	134	172	152	192	172
	50	126	114	117	105	160	142	141	125	178	153	157	142	191	162	208	184	232	209